De invloed van literatuur en popcultuur op BDSM

Wat is de invloed van literatuur en popcultuur op BDSM? Of heeft dit geen enkele invloed op de grootte van de BDSM scene? Het beoefenen van BDSM is natuurlijk al eeuwenoud en kent miljoenen aanhangers. Het is lastig nauwkeurig vast te stellen hoe groot de groep van BDSM’ers echt is, want veel mensen houden dit privé en zijn er niet altijd een open over. Toch zijn er indicaties te vinden van hoe groot deze groep is. Een van de vaak aangehaalde studies is een wereldwijd onderzoek dat suggereert dat ongeveer 5-10% van de bevolking regelmatig aan BDSM-gerelateerde activiteiten deelneemt. Dat betekent voor Nederland zomaar zo’n anderhalf miljoen liefhebbers. Dat is géén kleine groep te noemen.

Daarnaast blijkt uit enquêtes zoals de Durex Global Sex Survey dat een veel grotere groep, zo’n 20-30%, fantasieën of incidentele experimenten met BDSM overweegt of uitvoert. Dit omvat lichtere vormen van BDSM, zoals bondage of rollenspel, wat aantoont dat BDSM voor een aanzienlijk deel van de bevolking helemaal niet zo ver van de norm afligt. Waarom dan toch al die geheimzinnigheid?

Fifty Shades of Grey

Een aantal jaar geleden leek het er even op dat BDSM uit de schimmigheid werd gehaald met de komst van de boekenreeks (en later de verfilming) van Fifty Shades of Grey. Deze boeken sloegen als een bom in en gingen als zoete broodjes over de toonbank. En dat allemaal dankzij een boek dat, laten we eerlijk zijn, op het gebied van schrijfstijl niet bepaald een Pulitzerprijs verdiende. De massale populariteit zal dan toch minstens met de inhoud te maken hebben gehad.

E.L. James

Het is dus nagenoeg onmogelijk om te beginnen over de invloed van literatuur op BDSM zonder E.L. James te noemen. Haar trilogie zorgde voor een wereldwijde opleving in interesse voor BDSM. Sterker nog, in menig slaapkamer wereldwijd werd het grijze gebied tussen taboe en nieuwsgierigheid plotseling een stuk minder grijs. Het boek was niet alleen een verkoopknaller, maar het opende ook de deuren naar gesprekken over consent, macht en seksuele voorkeuren.

Fifty shades versus BDSM

Hoewel de diehard BDSM’er het niet altijd eens is met de manier waarop BDSM in de boeken wordt neergezet – de dynamiek tussen Christian Grey en Anastasia Steele zou in werkelijkheid, zeg maar, heel wat rode vlaggen doen wapperen -, kun je niet ontkennen dat het genre meer bespreekbaar werd. ‘Plakband en stropdassen’ werden ineens heel anders bekeken. Net als een aantal de producten in de bouwmarkt….

The claiming of sleeping

Maar “Fifty Shades” is slechts een voorbeeld. Denk aan Anne Rice, die onder het pseudoniem A.N. Roquelaure al in de jaren ’80 haar “The Claiming of Sleeping Beauty“ trilogie schreef. Het is zeker geen lieflijk sprookje. Rice creëerde een wereld waarin seksuele onderwerping centraal stond, veel directer en minder romantisch dan wat E.L. James ons voorschotelde. Deze boeken hadden destijds geen massale impact, maar waren wel degelijk invloedrijk in de BDSM-gemeenschap. En nu, met het succes van “Fifty Shades”, worden dergelijke oudere werken opnieuw ontdekt door een breder publiek.

Hoe popcultuur BDSM omarmde

Popcultuur heeft altijd al een manier gehad om dingen die taboe zijn langzaam naar de oppervlakte te brengen. Wat ooit alleen in donkere, rokerige clubs gebeurde, werd langzaam maar zeker omgezet in muziekvideo’s, films en series. Het begon voorzichtig, met hints en suggesties, zoals in de iconische videoclips van Madonna en Rihanna, maar nu wordt BDSM openlijk getoond in populaire series zoals “Billions” en “The L Word: Generation Q“. Zelfs “American Horror Story” bracht het naar voren, zij het op een wat grimmigere en extreme manier.

Deze verschuiving van taboe naar mainstream heeft niet alleen het gesprek over seksualiteit en macht meer genuanceerd gemaakt, maar ook vragen opgeroepen over consent en veiligheid. Popcultuur werkt vaak met stereotypen en overdrijvingen, wat tot verkeerde interpretaties kan leiden. Maar als er iets positiefs uitkomt, is het dat meer mensen nu in ieder geval openstaan voor een gesprek over BDSM zonder te lachen of weg te kijken.

De impact van deze verschuiving op de gemeenschap

Het is echter niet allemaal rozengeur en maneschijn. Hoewel we blij kunnen zijn dat onze wereld niet langer wordt gezien als puur “weird” of “fout”, zijn er ook nadelen aan deze massale blootstelling. Waar “Fifty Shades” misschien te veilig en romantisch overkomt, geven sommige films, media items en series juist een veel te extreme, eenzijdige en/of ongezonde kijk op BDSM.

Bij de representatie in de media draait het vaak om pijn en machtsspelletjes zonder rekening te houden met hoe intens liefdevol BDSM ook kan zijn. Je hoort amper iets over de diepere lagen, verlangens en overtuigingen. Het is juist die diepe verbinding tussen (speel- of liefdes-)partners die het een gezonde en vaak liefdevolle beleving maakt.

Meer informatie

De magie van de mindfuck
Vernedering, een intense mentale pijn beleving

Bronvermelding

Tekst : Mrs Moriah
Afbeelding: 123rf.com